……………………………………………..
Çölyağın semptomları kişiden kişiye çeşitlilik göstermekle…
……………………………………………..
Çölyak hastalığı, genetik yatkınlığı bulunan kişilerin…
……………………………………………..
Çölyak hastalığının tanı ve teşhisi için…
Çölyağın semptomları kişiden kişiye çeşitlilik göstermekle birlikte, bu semptomlar hafif veya şiddetli olarak da görülebilir. Bazı insanlar hiçbir belirti göstermez veya bunları yalnızca yaşamlarının ilerleyen dönemlerinde yaşarlar. Bir kişi, besin eksikliği veya anemi geliştirene kadar çölyak hastalığı olduğunun farkında olmayabilir. Çocuklarda yetişkinlere göre daha fazla sindirim sistemi semptomları görülebilir:
……………………………………………..……………………………………………..……………………………………………..………………………………………………………………………….
• karın ağrısı
• şişkinlik
• gaz
• kronik ishal veya kabızlık
• mide bulantısı
• kusma
• kötü kokulu soluk dışkı
Sindirim sistemi semptomlarından olmayan belirtiler ise şunlardır:
……………………………………………..……………………………………………..……………………………………………..………………………………………………………………………….
• kilo kaybı
• yorgunluk
• depresyon veya anksiyete
• eklem ağrısı
• ağız yaraları
• dermatit herpetiformis adı verilen bir döküntü
• bacaklarda ve ayaklarda karıncalanmaya neden olabilen periferik nöropati adı verilen ekstremitelerde sinir hasarı
Çölyak hastalığı olan kişiler, bağırsaktaki hasar B12, D ve K vitaminleri gibi besin maddelerinin emilimini kademeli olarak sınırladığından besin eksiklikleri geliştirebilir. Aynı nedenle bir kişide demir eksikliği anemisi de gelişebilir. Yetersiz beslenmenin ötesinde çölyak hastalığı, kalın bağırsakta hasara ve diğer organlarda daha hafif hasara neden olabilir.Semptomlardaki farklılıklar; yaş, ince bağırsakta hasar, tüketilen glüten miktarı, glüten tüketiminin başladığı yaş ile değişkenlik gösterebilir. Semptomlar daha uzun süre emzirilen bebeklerde daha sonra ortaya çıkma eğilimindedir. Bu yüzden kişinin emzirilme süresi de semptomlarda farklılık yaratabilir. Ameliyat, hamilelik, enfeksiyonlar veya şiddetli stres gibi sağlık sorunları bazen çölyak hastalığı semptomlarını tetikleyebilir.
Çocuklarda semptomlar
……………………………………………..……………………………………………..……………………………………………..………………………………………………………………………….
Çölyak hastalığı, bir çocuğun vücudunun besinleri emmesini sınırladığında veya engellediğinde, bu, aşağıdakiler dahil gelişim veya büyüme sorunlarına yol açabilir:
• bebeklerde gelişememe
• gecikmiş büyüme ve kısa boy
• kilo kaybı
• hasarlı diş minesi
• sabırsızlık veya rahatsızlık dahil olmak üzere ruh hali değişiklikleri
• geç başlangıçlı ergenlik
Erken glütensiz diyete başlamak bu sorunları önleyebilir. Glütenin diyetten çıkarılmasından sonraki haftalar içinde bağırsak hasarı iyileşmeye başlayabilir. Zaman geçtikçe çocuklar kendiliğinden gerileme yaşayabilir ve yaşamın ilerleyen dönemlerine kadar çölyak hastalığının semptomlarından uzak kalabilir. Bununla birlikte, çölyak semptomları yalnızca bu makalede belirtilen sindirim sistemi ve bunun dışındaki semptomlarla sınırlı değildir. Semptomların çeşitliliği ve şiddeti kişiden kişiye değişmektedir.
Diyetisyen Armoni Yılmaz
KAYNAKÇA
Posner EB, Haseeb M. Celiac Disease. [Updated 2020 Nov 20]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan-. Available from:
Leonard, M. M., Sapone, A., Catassi, C., & Fasano, A. (2017). Celiac disease and nonceliac gluten sensitivity: a review. Jama, 318(7), 647-656.
Çölyak Semptomları
Çölyağın semptomları kişiden kişiye çeşitlilik göstermekle birlikte, bu semptomlar hafif veya şiddetli olarak da görülebilir. Bazı insanlar hiçbir belirti göstermez veya bunları yalnızca yaşamlarının ilerleyen dönemlerinde yaşarlar. Bir kişi, besin eksikliği veya anemi geliştirene kadar çölyak hastalığı olduğunun farkında olmayabilir. Çocuklarda yetişkinlere göre daha fazla sindirim sistemi semptomları görülebilir:
• karın ağrısı
• şişkinlik
• gaz
• kronik ishal veya kabızlık
• mide bulantısı
• kusma
• kötü kokulu soluk dışkı
Sindirim sistemi semptomlarından olmayan belirtiler ise şunlardır:
• kilo kaybı
• yorgunluk
• depresyon veya anksiyete
• eklem ağrısı
• ağız yaraları
• dermatit herpetiformis adı verilen bir döküntü
• bacaklarda ve ayaklarda karıncalanmaya neden olabilen periferik nöropati adı verilen ekstremitelerde sinir hasarı
Çölyak hastalığı olan kişiler, bağırsaktaki hasar B12, D ve K vitaminleri gibi besin maddelerinin emilimini kademeli olarak sınırladığından besin eksiklikleri geliştirebilir. Aynı nedenle bir kişide demir eksikliği anemisi de gelişebilir. Yetersiz beslenmenin ötesinde çölyak hastalığı, kalın bağırsakta hasara ve diğer organlarda daha hafif hasara neden olabilir.Semptomlardaki farklılıklar; yaş, ince bağırsakta hasar, tüketilen glüten miktarı, glüten tüketiminin başladığı yaş ile değişkenlik gösterebilir. Semptomlar daha uzun süre emzirilen bebeklerde daha sonra ortaya çıkma eğilimindedir. Bu yüzden kişinin emzirilme süresi de semptomlarda farklılık yaratabilir. Ameliyat, hamilelik, enfeksiyonlar veya şiddetli stres gibi sağlık sorunları bazen çölyak hastalığı semptomlarını tetikleyebilir.
Çocuklarda semptomlar
Çölyak hastalığı, bir çocuğun vücudunun besinleri emmesini sınırladığında veya engellediğinde, bu, aşağıdakiler dahil gelişim veya büyüme sorunlarına yol açabilir:
• bebeklerde gelişememe
• gecikmiş büyüme ve kısa boy
• kilo kaybı
• hasarlı diş minesi
• sabırsızlık veya rahatsızlık dahil olmak üzere ruh hali değişiklikleri
• geç başlangıçlı ergenlik
Erken glütensiz diyete başlamak bu sorunları önleyebilir. Glütenin diyetten çıkarılmasından sonraki haftalar içinde bağırsak hasarı iyileşmeye başlayabilir. Zaman geçtikçe çocuklar kendiliğinden gerileme yaşayabilir ve yaşamın ilerleyen dönemlerine kadar çölyak hastalığının semptomlarından uzak kalabilir. Bununla birlikte, çölyak semptomları yalnızca bu makalede belirtilen sindirim sistemi ve bunun dışındaki semptomlarla sınırlı değildir. Semptomların çeşitliliği ve şiddeti kişiden kişiye değişmektedir.
Diyetisyen Armoni Yılmaz
Çölyak Semptomları
Çölyağın semptomları kişiden kişiye çeşitlilik göstermekle birlikte, bu semptomlar hafif veya şiddetli olarak da görülebilir. Bazı insanlar hiçbir belirti göstermez veya bunları yalnızca yaşamlarının ilerleyen dönemlerinde yaşarlar. Bir kişi, besin eksikliği veya anemi geliştirene kadar çölyak hastalığı olduğunun farkında olmayabilir. Çocuklarda yetişkinlere göre daha fazla sindirim sistemi semptomları görülebilir:
• karın ağrısı
• şişkinlik
• gaz
• kronik ishal veya kabızlık
• mide bulantısı
• kusma
• kötü kokulu soluk dışkı
Sindirim sistemi semptomlarından olmayan belirtiler ise şunlardır:
• kilo kaybı
• yorgunluk
• depresyon veya anksiyete
• eklem ağrısı
• ağız yaraları
• dermatit herpetiformis adı verilen bir döküntü
• bacaklarda ve ayaklarda karıncalanmaya neden olabilen periferik nöropati adı verilen ekstremitelerde sinir hasarı
Çölyak hastalığı olan kişiler, bağırsaktaki hasar B12, D ve K vitaminleri gibi besin maddelerinin emilimini kademeli olarak sınırladığından besin eksiklikleri geliştirebilir. Aynı nedenle bir kişide demir eksikliği anemisi de gelişebilir. Yetersiz beslenmenin ötesinde çölyak hastalığı, kalın bağırsakta hasara ve diğer organlarda daha hafif hasara neden olabilir.Semptomlardaki farklılıklar; yaş, ince bağırsakta hasar, tüketilen glüten miktarı, glüten tüketiminin başladığı yaş ile değişkenlik gösterebilir. Semptomlar daha uzun süre emzirilen bebeklerde daha sonra ortaya çıkma eğilimindedir. Bu yüzden kişinin emzirilme süresi de semptomlarda farklılık yaratabilir. Ameliyat, hamilelik, enfeksiyonlar veya şiddetli stres gibi sağlık sorunları bazen çölyak hastalığı semptomlarını tetikleyebilir.
Çocuklarda semptomlar
Çölyak hastalığı, bir çocuğun vücudunun besinleri emmesini sınırladığında veya engellediğinde, bu, aşağıdakiler dahil gelişim veya büyüme sorunlarına yol açabilir:
• bebeklerde gelişememe
• gecikmiş büyüme ve kısa boy
• kilo kaybı
• hasarlı diş minesi
• sabırsızlık veya rahatsızlık dahil olmak üzere ruh hali değişiklikleri
• geç başlangıçlı ergenlik
Erken glütensiz diyete başlamak bu sorunları önleyebilir. Glütenin diyetten çıkarılmasından sonraki haftalar içinde bağırsak hasarı iyileşmeye başlayabilir. Zaman geçtikçe çocuklar kendiliğinden gerileme yaşayabilir ve yaşamın ilerleyen dönemlerine kadar çölyak hastalığının semptomlarından uzak kalabilir. Bununla birlikte, çölyak semptomları yalnızca bu makalede belirtilen sindirim sistemi ve bunun dışındaki semptomlarla sınırlı değildir. Semptomların çeşitliliği ve şiddeti kişiden kişiye değişmektedir.
Diyetisyen Armoni Yılmaz
KAYNAKÇA
Posner EB, Haseeb M. Celiac Disease. [Updated 2020 Nov 20]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan-. Available from:
Leonard, M. M., Sapone, A., Catassi, C., & Fasano, A. (2017). Celiac disease and nonceliac gluten sensitivity: a review. Jama, 318(7), 647-656.