Glutensiz Yaşam

Tip 1 Diyabet; sıklıkla çocukluk ve gençlik yaşlarında ortaya çıkmaktadır. Genel olarak toplumdaki diyabet vakalarının %10’unu Tip 1 diyabet oluşturmaktadır. Tip 1 diyabet pankreasın insülin üreten beta hücrelerinin otoimmün bir sebepten zedelenmesi ile meydana gelmektedir. Teşhis alan kişiler mutlak veya göreceli bir insülin yetersizliği olduğu için ömür boyu insülin hormonunu dışarıdan almalıdır.

Çölyak hastalığı için mevcut tek tedavi, ömür boyu glutensiz bir diyettir. Diyete uyum arttıkça, emilim bozukluğu, beslenme eksiklikleri ve semptomlar geriler ve bireyin yaşam kalitesi artarak hayatına devam etmesi sağlanır. Bağırsak harabiyeti 6-24 ay içerisinde geçer ve diyete başladıktan sonra genelde 1 yıl içerisinde serum antikor seviyeleri normale döner. Doktor ve diyetisyen ile medikal destek, kişiye özgü diyet yaklaşımı ve bireyin yaşam düzenini de göz önünde bulundurarak bireye özgü öneriler verilmesi oldukça önemlidir. İyi bir diyet uyumu sağlandıktan sonra, hastalıkla ilgili komplikasyon riski azalır.

İlk kez Kapadokyalı Aretaesus ikinci yüzyılda çölyaktan bahsetmiştir. Çölyak hastalığı terimi ilk kez Samuel Gee tarafından kullanılmıştır. Tüm yaş gruplarını etkileyen sindirim bozukluğu olarak tanımlanmış. Daha sonra genetik, glutene duyarlı antikorlar keşfedilmiş. Çölyak hastalığı II. Dünya Savaşı sırasında buğday tüketimi ile ilişkili bir hastalık olarak tanımlanmıştır. Son yıllarda gluten ile ilişkili hastalıkların prevelansı artmakla birlikte bu beslenme modelinde beslenen bireylerin sayısı da her geçen gün artmaktadır.

Glutensiz beslenme tem olarak buğday, arpa, çavdar ve bunlardan üretilen ürünlerin eliminasyonuna dayanır. Yulaf doğal olarak gluten içermezken, yetiştirildiği tarlalarda veya işleme-paketleme sırasında tesis kaynaklı çapraz bulaşa maruz kalabilmektedir. Taze meyve ve sebzeler, kuru baklagiller, süt ve süt ürünler; kırmızı ve beyaz etler, yumurta gibi besin grupları gluten içermemektedir. 

Sindirim; ağız yoluyla alınan besin maddelerinin ilgili organlara taşınması, bu organlarda daha küçük yapı taşlarına parçalandıktan sonra dolaşıma karışması ve tüm bu olaylar sırasında meydana gelen atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılması sürecinin tamamı sindirim olarak adlandırılır. Sindirim süreci karbonhidratlar için ağızda başlar ve ince bağırsakta biter. Protein ve yağların sindirimi ise midede başlayarak ince bağırsakta son bulur. 

Çölyak tedavisinin tek etkili ve bilinen yöntemi glutensiz diyettir. Bu durum çölyaklı bireylerin çoğunu gıda bazlı gluten maruziyetine odaklanmasına neden olmuştur. Buna karşın, çölyaklı bireylerin gıdalara olduğu kadar plastik, ağız bakım sağlığı ürünleri, ilaçlar ve kozmetikler gibi diğer ürünlere de gluten konusunda temkinli yaklaşmalıdır. Bugünkü konumuzda da gıda bazlı olmayan ürünlere nasıl yaklaşmamız gerektiği konusunda sizleri en doğru şekilde yönlendireceğiz.

Marketten yiyecek ihtiyaçlarımızı satın alırken hepimiz artık daha bilinçli tüketici olarak ürünlerin etiket bilgisini kontrol ediyoruz. Bu noktada ürünün sadece bizim için en öncelikle kriter olan ‘güvenilirlik’ tarafını göz önünde bulundurduktan sonra ürünün karbonhidrat ve yağ miktarı ve içeriğine odaklanıyoruz. Bu yazımızda da sizlere ürünün karbonhidrat ve yağ miktarı ve içeriği konusunda nasıl doğru değerlendirilmesi gerektiğini anlatacağız.

Çölyak hastalığı, gluten içeren gıdaların alınması ile ortaya çıkan ince bağırsağı tutan ve glutene karşı kalıcı intolerans ile ilişkili otoimmün bir hastalıktır. İnce bağırsaktaki villuslar gluten alımı ile harabiyeti sonucu makro (karbonhidrat, protein, yağ) ve mikro besin öğelerinin (vitamin ve mineraller) emilimi yeterli gerçekleştirilemez ve eksiklikler ortaya çıkar.

Buğdayın içerdiği proteinleri tüketmekten kaçınmak yani glutensiz bir beslenme uygulamak son yıllarda oldukça popülerleşti. Başlarda sadece çölyak hastaları ve belirli bir hastalığa sahip olanlar gluten tüketmese de zamanla glutenin daha fazla hastalıkla olan ilişkinin ortaya çıkması ve glutensiz beslenmenin kişilerin sindirim sistemi problemlerindeki semptomlarını hafifletmesi sebebi ile glutensiz beslenme sıklıkla tercih edilmeye başladı...

Tahıl grubu ülkemizde günlük alınan enerjinin yaklaşık %70-80’lik kısmını kapsamaktadır. Buğday, çavdar, yulaf, mısır ve arpa tahıl grubundaki besinlere örnek gösterilebilir. Gluten ise buğdayda bulunan ana depolama proteinine verilen isimdir. Ekmek hamurundaki elastik yapıyı sağlar ...

Çölyağın semptomları kişiden kişiye çeşitlilik göstermekle birlikte, bu semptomlar hafif veya şiddetli olarak da görülebilir. Bazı insanlar hiçbir belirti göstermez veya bunları yalnızca yaşamlarının ilerleyen dönemlerinde...

Glütensiz beslenme, çölyaklı bireyler için diyet biçiminden çok bir yaşam biçimidir. Her bireyin yaşamında olduğu gibi çölyaklı bireylerinde yaşamlarında zorluklar vardır. Bu zorluklar bazen diğer bireylerin yaşadığı zorluklardan çok daha fazla olabilmektedir.

Eyvah Çölyak! Şimdi Ne Olacak? Çölyak hastalığının tek tedavisi glütensiz diyettir. Hastaların ömür boyu sıkı glütensiz diyet sürdürmesi gerekir. Klinik belirtiler, serolojik testler ve ince bağırsak...

Çölyak hastalığı, genetik yatkınlığı bulunan kişilerin gluten içerikli besin almıyla beraber ortaya çıkan bağırsak mukozasının kas kaybetmesine sebep olan bir bağırsak emilim sorunudur. Gluten içerikli...